Apotheek Bulterman en de Groot

Medische Encyclopedie

Inhoud

desoximetason op de huid

Desoximetason behoort tot de bijnierschorshormonen of corticosteroïden. Op de huid remmen ze ontstekingen, verminderen schilfering, werken jeukstillend en verminderen zwelling.

Bijnierschorshormonen die op de huid worden gebruikt, zijn ingedeeld naar sterkte. Desoximetason is een sterk werkzaam bijnierschorshormoon.

Desoximetason wordt bij veel huidaandoeningen gebruikt. De belangrijkste aandoeningen waarbij artsen het voorschrijven zijn eczeem, psoriasis, lichen planus (een huidziekte waarbij de huid ontstoken raakt, met kleine jeukende roze plekken), lichen sclerosus (een strakke, harde huid). Het wordt ook voorgeschreven bij puisten en huidzweren op handen of voeten.

Wat doet desoximetason op de huid en waarbij gebruik ik het?

Eczeem

Verschijnselen
Eczeem is een jeukende huiduitslag waarbij de huid rood, gezwollen, schilferig, stug en droog kan zijn. Ook kunnen zich blaasjes op de huid bevinden of kan de huid vochtig zijn. Door de jeuk heeft u de neiging te krabben, waardoor de huid nog meer beschadigt.

Oorzaak
Eczeem kan allerlei oorzaken hebben, zoals allergie, stress, overgevoeligheid, uitdroging en irriterende stoffen.

Behandeling
Bij eczeem is het belangrijk een droge huid in te vetten, zodat de irritatie en jeuk verminderen. Smeer daarom minstens één keer per dag de huid in met een verzachtende crème of zalf zonder werkzaam bestanddeel. Uw arts kan u dit op recept voorschrijven. De crèmes en zalven houden de huid soepel en voorkomen dat de huid verder uitdroogt.

Behalve een verzachtende crème zal uw arts u meestal ook een huidmiddel met bijnierschorshormonen voorschrijven, zoals hydrocortisonacetaat of triamcinolonacetonide. Als deze medicijnen onvoldoende werken, kan uw arts desoximetason proberen. Bij zeer ernstige eczeem kan uw arts adviseren meteen met desoximetason te beginnen. 

Effect
Desoximetason remt de ontsteking, stilt de jeuk en vermindert de zwelling. De huid kan hierdoor herstellen: de jeuk, droogheid en schilfering nemen af. De huid zal er beter uitzien en is soepeler.

Nadat u het medicijn heeft opgesmeerd, blijft het tussen de twaalf uur tot een dag werken. Als u het meerdere dagen achter elkaar opsmeert ontstaat er een ‘voorraadje’ in de huid. Hierdoor blijft het enkele dagen werken, zonder dat u het opnieuw opsmeert.

U heeft binnen een paar uur minder jeuk. Na enkele dagen zijn roodheid en schilfering minder.

Lees meer over eczeem . “

Psoriasis

Verschijnselen
Bij psoriasis groeit de bovenste laag van de huid te snel. Hierdoor ontstaan verdikkingen en schilfers. Ook kan de huid ontstoken zijn en erg jeuken.

De ernst van de aandoening varieert van één tot twee kleine plekjes tot een uitgebreide schilfering van de huid. Kenmerkend zijn perioden van spontane verbetering of verslechtering. De oorzaak van psoriasis is niet bekend.

Behandeling
Bij psoriasis schrijft uw arts meestal eerst een sterk werkend bijnierschorshormoon voor, zoals dit medicijn. Bij klachten in het gezicht of in de lichaamsplooien zal uw arts eerst een minder sterk werkend bijnierschorshormoon adviseren, zoals clobetason of triamcinolonacetonide. Als dat na een aantal weken onvoldoende werkt, kan uw arts een sterker bijnierschorshormoon voorschrijven, zoals dit medicijn.

Heeft u veel last van jeuk? Smeer dan ook met een verzachtende crème of zalf zonder werkzaam bestanddeel. Uw arts kan u dit op recept voorschrijven. Die crème of zalf mag u zo vaak gebruiken als u wilt.

Werking
Desoximetason vermindert de overmatige huidgroei en roodheid, remt de ontsteking en stilt de jeuk. De huid kan hierdoor tot rust komen en zal daardoor minder jeuken en er beter uitzien.

Als u het verschillende dagen achter elkaar opsmeert ontstaat er een ‘voorraadje’ in de huid, waardoor het daarna nog enkele dagen blijft werken, zonder dat u het opnieuw opsmeert. Nadat u het medicijn dun heeft opgesmeerd blijft het tussen de twaalf uur tot een dag werken.

U heeft binnen een paar uur minder jeuk. Na enkele dagen zijn roodheid en schilfering minder.

Lees meer over psoriasis . “

Overige huidaandoeningen

Artsen schrijven dit medicijn soms voor bij bepaalde huidziekten met ontstekingen, zoals lichen sclerosus en lichen planus.

Lichen sclerosus
Bij lichen sclerosus zitten er verharde huidafwijkingen op de schaamlippen, ingang van de vagina, anus, eikel of voorhuid. De huid jeukt, voelt strak aan en krijgt witte plekjes. Vooral vrouwen na de overgang kunnen er last van krijgen, soms ook mannen en kinderen.

De afwijking geeft een iets verhoogd risico op huidkanker. Daarom is het belangrijk de huid regelmatig te controleren en bij verandering de arts te raadplegen.

Oorzaak
Hoe de huidafwijking ontstaat is onbekend. Mogelijk maakt het lichaam antistoffen tegen eigen lichaamscellen, in dit geval van de huid of slijmvliezen.

Behandeling
Het is belangrijk niet te krabben. Draag ook geen schurende kleding. Dit verergert de klachten namelijk. De huid goed invetten met een vette zalf helpt de klachten verminderen.

Meestal schrijft de arts ook een zalf met een bijnierschorshormoon voor, zoals desoximetason. Dit vermindert de irritatie en ontsteking.

Lichen planus
Lichen planus kan op de huid zitten of op de slijmvliezen. Ongeveer de helft van de mensen met lichen planus op de huid heeft het ook op de slijmvliezen.

Lichen planus op de huid
Op de huid is lichen planus te herkennen aan paars-rode platte bultjes, vooral op de polsen, enkels en de scheenbenen. De plekken kunnen sterk jeuken of pijnlijk zijn. Opvallend is dat op de plaats waar de huid beschadigd is, een nieuwe lichen planus plek kan ontstaan. De klachten zijn niet voortdurend aanwezig, maar komen in periodes voor.

Lichen planus op de slijmvliezen
Op slijmvliezen komt lichen planus vooral voor in de mond en op de schaamlippen. Een heel enkele keer komt het ook voor rond de anus, in de neus of bij de ogen.
Het is te herkennen aan witte pukkels die een kantachtig netwerk vormen of glanzende verheven plekken geven. Soms is sprake van wondjes, zweertjes of blaasjes. De plekken kunnen pijnlijk zijn. Bij lichen planus in de mond heeft men vaak last van een rauwe droge mond, branderig gevoel en een metaalachtige smaak. Lichen planus op de schaamlippen geeft een branderig gevoel en maakt seksueel contact pijnlijk. De klachten zijn niet voortdurend aanwezig, maar komen in periodes voor.

Oorzaak
Hoe de ontsteking ontstaat bij lichen planus is onbekend. Mogelijk maakt het lichaam antistoffen tegen eigen lichaamscellen, in dit geval van de huid of slijmvliezen. Soms blijken bepaalde medicijnen, erfelijke aanleg, infecties met virussen of stress een rol te spelen. Een enkele keer blijken amalgaamvullingen in het gebit lichen planus in de mond te veroorzaken. Het is verstandig regelmatig de tandarts te bezoeken als u lichen planus in de mond heeft.

Behandeling
Soms zijn de plekjes niet pijnlijk en gaan ze vanzelf over. Dan is behandeling niet nodig. Bij lichen planus in de mond helpt het soms om sterk gekruide producten, citrusfruit en knapperige producten zoals chips of toast te vermijden.

Als de plekjes op de huid sterk jeuken schrijft de arts meestal een huidmiddel met calcitriol of een bijnierschorshormoon (corticosteroïd) voor. Bijvoorbeeld desoximetason.
Als de plekjes in de mond of op de schaamlippen pijnlijk zijn of branderig aanvoelen, kan de arts een plaatselijk werkend medicijn voorschrijven.

Lees meer over overige huidaandoeningen . “

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

  • Huidinfecties

    Dit medicijn kan de verschijnselen van een huidinfectie maskeren. U merkt dus minder snel op dat de huid met een bacterie, schimmel of virus is geïnfecteerd. De verschijnselen van een infectie, zoals jeuk, zwelling en roodheid treden immers minder op. De infecties kunnen zich daardoor makkelijk ongemerkt uitbreiden. Gebruik dit medicijn daarom niet op een plek van de huid waarvan u weet of vermoedt dat deze geïnfecteerd is met een schimmel, bacterie of virus. Dus bijvoorbeeld niet op of in de buurt van voetschimmel, zweren, gordelroos en een koortslip. Als u ook een medicijn tegen deze infectie gebruikt, kunt u het wel toepassen.

  • Overgevoeligheid voor desoximetason of een van de bestanddelen van dit huidmiddel. Dit merkt u aan een verergering van de huidaandoening of doordat de huidaandoening niet overgaat.

    Raadpleeg uw arts als u overgevoeligheid vermoedt. Blijkt u overgevoelig, geef dat dan aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er op letten dat u het medicijn niet opnieuw krijgt.

  • Na gebruik gedurende meer dan drie weken: dunnere huid, waardoor u sneller wondjes of blauwe plekken krijgt

    Stop met het gebruik als u merkt dat u hier last van heeft. De huid kan zich dan weer herstellen. Smeer dit medicijn vanwege deze bijwerking liever niet op dunne huid, zoals van het gezicht en de geslachtsdelen. Oude mensen hebben een erg dunne huid. Daarom moeten zij dit medicijn extra spaarzaam gebruiken.

  • Na gebruik gedurende meer dan drie weken: littekenachtige strepen (striae), rode plekken, verbleking of juist een donkere verkleuring van de huid op de plek waar u dit medicijn aanbrengt.

    Deze huidafwijkingen zijn meestal blijvend. Raadpleeg uw arts bij deze verschijnselen.

  • Bij gebruik gedurende meer dan drie weken in het gezicht: rode, jeukende uitslag rond de mond, neus of ogen. Soms pijnlijk of met schilfering.

    Raadpleeg dan uw arts. Meestal verdwijnen deze klachten vanzelf als u stopt met dit medicijn.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

  • Bij aanbrengen op acne-plekken: een verergering van acne

    Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.

  • Bij mensen met de huidziekte psoriasis ontstaan van met vocht gevulde blaasjes

    Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.

  • Na gebruik gedurende meer dan drie weken: meer haargroei op de plek waar u het medicijn heeft aangebracht

  • Na gebruik gedurende meer dan drie weken: tragere genezing van wonden

    Breng het daarom alleen op advies van uw arts aan op een kapotte huid.

  • Na gebruik gedurende meer dan drie weken: cataract (grauwe staar), als dit medicijn per ongeluk in het oog komt

    Gebruik dit medicijn daarom niet in de buurt van het oog. Wees voorzichtig bij smeren in het gezicht.

  • Na gebruik gedurende meer dan drie weken: bij mensen met glaucoom (verhoogde oogboldruk) kan dit medicijn de oogboldruk verder verhogen. U kunt dit merken aan wazig zien, minder zien, een rood of opgezwollen oog, hevige pijn aan het oog of aan het gezicht, misselijkheid en braken.

    Raadpleeg bij deze verschijnselen direct uw arts. De kans dat u hier last van krijgt is groter als er per ongeluk wat van dit medicijn in uw ogen komt. Deze bijwerking kan ook ontstaan als veel medicijn via de huid in het bloed is gekomen en zo het oog heeft kunnen bereiken. Meestal zal uw arts adviseren dit medicijn niet langer dan twee weken in het gezicht te gebruiken.

  • Na gebruik gedurende meer dan drie weken: als u plotseling stopt met dit medicijn, kunnen de klachten weer terugkomen. U merkt dit aan een intens rode huid, een brandend gevoel en tintelingen. Ook op plaatsen op de huid waar u eerder geen klachten had.

    Bouw het gebruik daarom langzaam af. Overleg hierover met uw arts. Zie ook rubriek 'Hoe gebruik ik dit medicijn'.

  • Bij langdurig gebruik van meerdere weken tot maanden: tijdelijke vermindering van de werking van de bijnierschors. Hierdoor kunt u na het stoppen tijdelijk last krijgen van erge vermoeidheid.

    De kans hierop is groter als u grote hoeveelheden van dit medicijn gebruikt. Bijvoorbeeld als een volwassene gedurende meerdere maanden meer dan vijftig gram zalf of crème per week gebruikt.

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik desoximetason op de huid gebruiken met andere medicijnen?

Smeer andere huidmiddelen niet tegelijkertijd op de aangedane plekken. U heeft dan kans dat u dit medicijn met het volgende wegsmeert. Smeer eerst het corticosteroïd op de huid. Wacht dan ten minste 1 uur voordat u de vette crème of zalf smeert, die uw arts meestal ook heeft voorgeschreven.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Zwangerschap
Meld het aan uw arts en apotheker als u zwanger bent of dit binnenkort wilt worden.

  • Gebruikt u dit medicijn voor lange tijd of in grote hoeveelheden? Of gebruikt u dit medicijn op een beschadigde huid? U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Bij gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap bestaat er namelijk een risico op bijwerkingen bij het kind. Er is een risico dat de baby minder goed groeit. Ook kan het medicijn de werking van de bijnierschors van de baby remmen.
    Overleg daarom met uw arts over de voor-en nadelen. Misschien kan uw arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.
    Moet u na overleg met uw arts dit medicijn blijven gebruiken tijdens de zwangerschap? Dan is extra controle van de baby nodig. Tijdens de zwangerschap zal de arts de groei van de baby controleren. En na de geboorte zal de arts de bijnierschors van uw de baby controleren.
  • Gebruikt u dit medicijn voor korte tijd en in kleine hoeveelheden? Dan kunt u dit medicijn veilig gebruiken tijdens de zwangerschap.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven? Overleg dan met uw arts.

  • Gebruikt u dit medicijn voor lange tijd of in grote hoeveelheden? Of gebruikt u dit medicijn op een beschadigde huid? U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u borstvoeding geeft. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt en of het slecht is voor de baby. Misschien kan uw arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken. Of u kunt kunstvoeding geven.
  • Gebruikt u dit medicijn voor korte tijd en in kleine hoeveelheden? Dan kunt u dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft.
    Heeft u dit medicijn op of rond de tepel gesmeerd? Maak voor de borstvoeding de tepel dan schoon met (afgekoeld gekookt) water.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Uw arts heeft u waarschijnlijk een instructie gegeven hoe vaak en wanneer u dit medicijn moet aanbrengen. Het is nuttig deze instructie op te schrijven, zodat u dit later na kunt kijken. Kijk voor de juiste dosering ook altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?

  • Het is belangrijk dat u de juiste hoeveelheid bijnierschorshormoon (corticosteroïd) op uw huid smeert. Te dik smeren zorgt voor bijwerkingen. Maar te dun smeren zorgt ervoor dat het middel onvoldoende werkt. Een smeersel (emulsie) mag er niet afdruipen. Meer informatie over het juiste gebruik en de juiste hoeveelheid vindt u op Corticosteroïden op de huid gebruiken.
  • Was de vinger waarmee u het medicijn heeft aangebracht daarna met wat zeep. Ook kunt u voor het aanbrengen plastic handschoenen of een ‘vingercondoom’ gebruiken. Dit is een hoesje dat u over de vinger aanbrengt. Het is te krijgen in uw apotheek.
  • Soms adviseert de arts de ingesmeerde plekken af te dekken met plastic folie of verband. Dit versterkt het effect, maar verhoogt ook de kans op sommige bijwerkingen.
  • Gebruik niet meer dan honderd gram per volwassene per week. Als u meer gebruikt, heeft u een grotere kans op sommige bijwerkingen.
  • Smeer dit medicijn niet in de buurt van de ogen. Als het per ongeluk toch in het oog komt, moet u het oog goed spoelen met water om het medicijn te verwijderen.

Wanneer?
Breng het medicijn aan op een moment dat u weet dat u het eerstkomende halfuur geen water op de huid komt, anders spoelt u het er weer af. Het beste kunt u het daarom voor de nacht aanbrengen.

  • Smeer de huidaandoening in wanneer deze verergert of weer opkomt. Vaak begint u met één tot twee keer per dag. Als de klachten verminderen gaat u over op één keer per dag smeren. Het beste is het dit medicijn na een paar dagen smeren even niet te gebruiken. Bijvoorbeeld per week vier dagen dit medicijn smeren en daarna drie dagen niet.
  • Gebruik bovendien elke dag de vette crème die uw arts meestal ook heeft voorgeschreven. Deze gaat irritatie van de huid tegen, waardoor de ontstoken plekken langer wegblijven.

Hoelang?
Als u dit medicijn enige tijd achter elkaar gebruikt kan de werking afnemen.

  • Als u het medicijn slechts tijdelijk hoeft te gebruiken, smeer het dan niet langer dan ongeveer drie weken. Als u daarna desoximetason enkele dagen niet smeert, keert de werkzaamheid weer terug.
  • Als u dit medicijn langdurig moet gebruiken, smeer het dan bij voorkeur niet langer dan een paar dagen achtereen. Gebruik daarna alleen een crème of zalf zonder werkzame stof en wissel dit dan steeds af met enkele dagen desoximetason. Hierdoor keert de werkzaamheid steeds weer terug.
  • Soms geeft de arts aan om dit medicijn de eerste keer wel twee tot drie weken achter elkaar door te gebruiken en daarna de behandeling telkens na enkele dagen te onderbreken.
  • Zodra de jeuk en de roodheid verminderen, kunt u dit medicijn afbouwen. Smeer het dan nog maximaal 1 keer per dag en sla steeds meer dagen over. Ga hiermee door totdat de klachten zijn verdwenen. Uw huisarts kan u hiervoor een afbouwschema geven. Het is belangrijk dat u het gebruik langzaam afbouwt. Want als u plotseling stopt, kunnen uw huidklachten weer terugkeren.
Terug naar overzicht