Inhoud

• Wat doet emtricitabine en waarbij gebruik ik het?
• Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
• Mag ik emtricitabine gebruiken met andere medicijnen?
• Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
• Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
• Hoe gebruik ik dit medicijn?

emtricitabine

Emtricitabine is een virusremmer. Het remt onder andere de groei van het virus dat hiv veroorzaakt.

Artsen schrijven het voor bij hiv en aids.

Wat doet emtricitabine en waarbij gebruik ik het?

Hiv

Oorzaak
Hiv is een virusinfectie die de witte bloedcellen aantast. Deze bloedcellen zijn nodig voor de afweer tegen infecties. Hoe meer virussen er komen, hoe meer de afweer achteruitgaat.

Infecties met hiv krijgt men door contact met besmet bloed, sperma, vaginavocht of moedermelk.

Verschijnselen
Mensen die besmet raken met hiv krijgen meestal binnen enkele dagen tot weken klachten die lijken op een flinke griep. Deze gaan vanzelf weer over. Pas 2 tot 11 jaar later ontstaan ernstige klachten, zoals lymfeklierzwellingen, moeheid, koorts en gewichtsverlies. In de tussenliggende periode zijn er geen klachten, maar is het virus wel aanwezig en kan men anderen besmetten. Deze mensen worden hiv-positief of sero-positief genoemd.

Later kunnen er infecties ontstaan die bij gezonde mensen niet voorkomen. De ziekte noemt men dan aids. Nog later kunnen er tumoren en vormen van kanker ontstaan.

Werking
Het virus dat hiv veroorzaakt stimuleert onze lichaamscellen om nieuwe hiv-virussen aan te maken. Daarvoor is het enzym reverse-transcriptase nodig. Emtricitabine remt dit enzym en voorkomt zo dat nieuwe virussen worden gemaakt. Emtricitabine kan het virus niet volledig laten verdwijnen. Wel kan het de hoeveelheid virus in het bloed drastisch verlagen. Hierdoor neemt het aantal witte bloedcellen toe en komt de afweer weer op peil. Omdat het virus snel geneigd is ongevoelig (resistent) te worden, kan het alleen in combinatie met andere hiv-remmers worden toegepast.

Behandeling
Hiv-positieve mensen starten in het algemeen met de behandeling als ze klachten krijgen of als de hoeveelheid witte bloedcellen beneden een bepaald minimum komt. Gebruikelijk is daarvoor een combinatie van minimaal 3 medicijnen te kiezen. Mocht deze combinatie onvoldoende effectief worden, dan kan men overschakelen op een combinatie van 3 niet eerder gebruikte medicijnen, waarvoor het virus nog wel gevoelig is.

De behandeling noemt men geslaagd, als:

• de klachten verminderen;
• de afweer toeneemt;
• de hoeveelheid virus in het bloed binnen een half jaar niet meer is te meten;
• de bijwerkingen van de hiv-remmers geen al te grote inbreuk op de kwaliteit van leven hebben.

Emtricitabine wordt ook gebruikt om hiv-besmetting te voorkomen bij mensen met een verhoogd risico hierop. Dit noemt men pre-exposititie profylaxe (PrEP). Artsen schrijven het dan voor in combinatie met tenofovir. Het is belangrijk dat u hiernaast ook maatregelen neemt voor veiligere seks, zoals gebruik van condooms.

Ook wordt het gebruikt om hiv-infectie te vermijden bij mensen die in contact zijn gekomen met besmet bloed of bij mensen die onbeschermde seks hebben gehad met iemand die besmet is. Dit noemt men post-exposititie profylaxe (PEP). Artsen schrijven het dan voor in combinatie met tenofovir en dolutegravir.

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Regelmatig (bij meer dan 30 op de 100 mensen)

• Huidverkleuring van handpalmen en voetzolen

  Dit treedt met name bij kinderen op. Dit is onschuldig. Raadpleeg uw arts als u of uw kind hier veel last van heeft.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals diarree, misselijkheid, braken, buikpijn en zuurbranden 

  Heeft u last van misselijkheid? Neem het medicijn dan in met wat voedsel. Raadpleeg uw arts als u last van blijft houden van maag en darmen.

• Hoofdpijn

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Duizeligheid, slap gevoel en vermoeidheid.

• Slapeloosheid, abnormale dromen

• Meer vet op de buik, borst en de bovenkant van de rug, en verhoogd cholesterol en vetten in het bloed

  Veranderde vetverdeling, waarbij het vet meer op de buik, borst en de bovenkant van de rug gaat zitten. Ook kan de hoeveelheid cholesterol en vet in het bloed te hoog worden, waardoor de kans op hart- en vaatziekten groter wordt.

• Verschijnselen van diabetes (suikerziekte), zoals veel dorst krijgen en veel moeten plassen

  Bij mensen die daarvoor gevoelig zijn, kunnen verschijnselen van diabetes (suikerziekte) ontstaan. Zij merken dit doordat zij veel dorst krijgen en veel moeten plassen. Mensen met diabetes kunnen tijdens de behandeling meer insuline of glucoseverlagers nodig hebben. Meet extra vaak uw bloedglucose.

• Tekorten aan bepaalde bloedcellen. Waarschuw uw arts bij een of meer van de volgende verschijnselen: onverklaarbare blauwe plekken, extreme vermoeidheid, keelpijn met koorts en blaren in de keel of neusbloedingen. Om deze klachten te voorkomen zal uw arts regelmatig uw bloed controleren.

• Huiduitslag met blaasjes, galbulten of jeuk. 

  Huiduitslag kan door overgevoeligheid komen maar dat hoeft niet (zie Zeer zelden: overgevoeligheid).

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Ernstige veranderingen in het bloed (een melkzuuracidose). Neem bij de volgende verschijnselen onmiddellijk contact op met een arts: misselijkheid, braken, diarree, buikpijn, snelle ademhaling, bewustzijnsverlies, geelzucht (gele verkleuring van huid en oogwit), koorts, verlies aan eetlust. Deze bijwerking ontstaat vooral als u ook last heeft van een verminderde werking van de lever of nieren of een ontsteking van de alvleesklier.

  Bij een melkzuuracidose verandert de zuurgraad van uw bloed. Dit kan erg gevaarlijk zijn voor uw gezondheid. De verschijnselen van een acidose zijn misselijkheid, braken, diarree, buikpijn, snelle ademhaling en bewustzijnsverlies. Neem bij deze verschijnselen onmiddellijk contact op met een arts.
  Deze bijwerking ontstaat vooral als u ook last heeft van een verminderde werking van de lever of nieren of een ontsteking van de alvleesklier. Raadpleeg uw arts bij klachten als pijn boven in de buik, geelzucht (gele verkleuring van huid en oogwit), koorts, verlies aan eetlust, misselijkheid. Mensen die al een leveraandoening hebben, moeten extra worden gecontroleerd.

• Spierpijn en gewrichtspijn

  In zeer zeldzame gevallen kan dit medicijn de spieren aantasten, waardoor een nieraandoening kan ontstaan. Neem bij onverklaarbare spierpijn contact op met uw arts. Raadpleeg ook uw arts, als uw gewrichten pijnlijk of stijf worden, of als u ze moeilijk kunt bewegen.

• Leverziekten

  Zoals leververvetting, leverontsteking of een verminderde werking van de lever. Uw arts zal de werking van uw lever regelmatig controleren.

• Zenuwbeschadiging, te merken aan een doof of tintelend gevoel van de huid. Raadpleeg uw arts als u dit merkt.

  Na stoppen van het gebruik verdwijnt dit weer.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Een heel enkele keer ontstaat een ernstige overgevoeligheid. Dit is te merken aan blaarvorming, zwelling van mond, tong of gezicht of benauwdheid. Waarschuw dan meteen uw arts.

  Overgevoeligheid kunt u soms merken aan jeuk, huiduitslag of galbulten. Een heel enkele keer ontstaat een ernstige overgevoeligheid. Dit is te merken aan blaarvorming, zwelling van mond, tong of gezicht of benauwdheid. Waarschuw dan meteen uw arts.
  Bent u overgevoelig, dan mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor dit medicijn. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik emtricitabine gebruiken met andere medicijnen?

Emtricitabine heeft met andere medicijnen wisselwerkingen. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat. Uw arts en apotheker controleren of u emtricitabine veilig kunt gebruiken naast uw andere medicijnen. Zorg er daarom voor dat uw arts en apotheker op de hoogte zijn van alle medicijnen die u gebruikt. Ook de medicijnen die u zonder recept koopt.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

autorijden of alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

alcohol drinken?
Te veel alcohol is niet goed voor de lever. Emtricitabine kan in zeldzame gevallen leverafwijkingen geven. Drink geen alcohol of hooguit 1 glas per dag en drink in ieder geval 2 dagen per week niet.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Zwangerschap
Bent u zwanger of wilt u zwanger worden? Overleg hierover met uw arts. Tijdens de zwangerschap moet u hiv-middelen blijven gebruiken. Want tijdens de zwangerschap is het extra belangrijk dat de hoeveelheid virus in uw bloed erg laag is. Dit verkleint namelijk het risico dat de baby besmet raakt met hiv.

Borstvoeding
Geef GEEN borstvoeding als u hiv heeft. Het virus kan namelijk via de moedermelk de baby besmetten. Overleg hierover met uw arts.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Wanneer?
U kunt dit medicijn zowel met wat voedsel als op een nuchtere maag innemen. Heeft u last van misselijkheid? Neem het dan in met wat voedsel.

Kies een vast tijdstip, bijvoorbeeld ’s ochtends bij het ontbijt. Dan vergeet u minder snel een dosis.

Slikschema:

U gebruikt dit medicijn meestal in combinatie met andere hiv-remmers. Het is belangrijk om een duidelijk slikschema te vragen, zodat u weet wanneer u welke medicijnen moet gebruiken.

Emtricitabine kunt u op de volgende manieren gebruiken:

• Ter voorkoming van een hiv-infectie (PrEP) in combinatie met tenofovir:
  • U gebruikt dit medicijn dagelijks. Pas 7 dagen na de eerste tablet bent u beschermd tegen hiv.
  • Soms kunnen mannen ook een ander slikschema gebruiken dan dagelijkse inname, namelijk: u gebruikt dit medicijn alleen als u verwacht seksueel contact te hebben met een man met hiv-infectie. Neem 2 tabletten 2 tot 24 uur voordat u verwacht seksueel contact te hebben. Na 2 uur bent u beschermd tegen hiv. Neem 24 uur na de eerste inname weer 1 tablet en vervolgens na 24 nog 1 tablet. Bespreek met uw arts welk schema het best bij uw wensen past
• Vermijden van een hiv-infectie na een besmetting (PEP) in combinatie met andere hiv-remmers: neem dit medicijn zo snel mogelijk na de besmetting in. Het beste is binnen 2 uur, maar in elk geval binnen 72 uur.

Hoe lang?
Meestal gebruikt u hiv-remmers jaren achtereen, omdat het virus nooit volledig uit te bannen is.
Ter voorkoming van een hiv-infectie (PrEP) kunt u dit medicijn gedurende lange tijd dagelijks blijven gebruiken. Of alleen rond de periode dat u verwacht seksueel contact te hebben met een hiv-besmet persoon.
Vermijden van een hiv-infectie na een besmetting (PEP): de behandeling duurt 4 weken